که لانه  

 که لانه " یکی از غذاهای سنتی منطقه کردستان است که با آغاز فصل بهار در سفره مردم کرد قرار می گیرد. این غذای خوشمزه و بسیار ساده فقط با استفاده از مقداری " پیازچه " یا " پیچک " و نان پخته شده بر روی " ساج " مخصوص درست می شود.درست کردن این غذا اغلب به صورت خانگی و در میهمانی های فامیلی رواج دارد که معمولاً آن را با روغن حیوانی و یا کره چرب می کنند و همراه با دوغ مصرف می کنند.

از دیگر غذاها و خوراک های متنوع محلی کردستان می توان به این موارد اشاره کرد:
دانوله ‌، کفته‌ش?ربا ، د?خه‌وا ‌، شیره‌وا ‌، ترخ?نه‌ ‌، د?ینه‌ ‌، که‌شکه‌کین ‌، نیسک?ن ‌، پرپ??ه‌ ، ش?ربا ، سایله‌ ، پیازاو ، ھه‌?وژاو ، ماش?ن ، ب?ریاو ، گون?نه‌ور?ن ، یاپراخ ، قبو?ی ، په‌?شه‌ ، ب?و?ش?ن ، س?قاو ، له‌تکاو ، ف?وجاو ، قه‌یسیاو ، قه‌یماخ ، شلک?نه‌ ، ، کول?ره‌گا?گا?ی ، ناوساجی ، نان ساجی  و ...

مردم کردستان به دلیل شیوه معیشت مبتنى بر دام‌داری، زراعت، باغ‌دارى و زنبورداری، از گیاهان طبیعى خوراکى مانند قارچ، کرفس، کنگر، ریواس، خوژه و ... به هر دو صورت تازه و خشک کرده، بسیار استفاده مى‌کنند. الگوهاى غذایى و مواد تشکیل‌دهنده? آن در میان کردها بسیار ساده و از موادى تشکیل مى‌شود که در دسترس خانوارها قرار دارد.
از پنیر ممتاز کوهستان‌هاى کردستان، شیر، عسل، درختان گردو و انجیر آنجا و اشتغال مردمان به نگه‌دارى گوسفند اصطخری در قرن چهارم هـ.ق سخن گفته است.
عمده‌ترین خوراک در میان کردان عبارت است از:
- پلو که به صورت کته یا شله‌برنج با گوشت پخته مى‌شود.
- دوغه‌وا یا آش دوغ (دوغ‌با) که در آن کوفته ریزه هم مى‌ریزند و از نخود، کمى سبزى خشک شده با برنج و بلغور تشکیل مى‌شود.
- ساوار، که از گندم جوشانده و خشک و آرد شده با افزودن کره مى‌پزند.
- گردول، خوراکى است که از برنج یا ارزن پخته شده در دوغ، با افزودن مغز گردو و گیاهان معطر درست مى‌شود.
- ترخینه، عبارت از برنج یا گندم پخته همراه با ادویه و ترشى است.
- شله گنیم، با گندم خرد شده (مره‌که) و گوشت قورمه و کره مى‌پزند.
- دوغین یا آش گزنه، که از گندم و جو پخته شده در دوغ (هیزان) همراه با گیاهان معطر مانند پونه، کاکوتی، از گزنه و برگه شلغم تهیه مى‌شود.
- هتیمچه با گوشت گوسفند، حبوبات و سبزى درست مى‌شود.
- شل کینه، ترکیبى از آرد، شیر، تخم‌مرغ و شکر است.
- شوروا، غذایى مخصوص تهیدستان و فقرا است و از برنج، ارزن یا عدس آب‌پز تهیه مى‌شود.
- گرماو، این خوارک نیز مخصوص خانواده‌هاى فقیر و عبارت از بلغور (مره‌که) آب‌پز است.
- رشته‌پلو، پلویى است آمیخته با رشته‌اى از خمیر گندم که قبلاً سرخ شده و در مشک نگه‌دارى مى‌شود. این پلو بدون خورش خورده مى‌شود.
- رشته‌رون یا رشته روغن که عبارت از رشته سرخ و پخته شده در دوغ است.
- یک ‌آبه که از برنج و قورمه و پیاز داغ تهیه مى‌شود.
- آش کردى یا پرشتین که با گندم خیسانده‌اى که خشک و بلغور شده تهیه مى‌شود.
- شلغم ترش یا شلغم باغى که از نخود، لوبیا، گردو و برگه زردآلو تهیه مى‌شود.
- کلانه، که ترکیبى از نان و پیازچه با کره محلى است.
- فرآورده‌هاى لبنى که غالباً خوراک عشایر کوچ‌نشین است و شامل پنیر، ماست، زازى (دوغ جوشانده)، لور (شیر جوشانده و بریده)، سه‌رتو (خانه و سرشیر) و کشک است.
- بریان یا کباب کردی، که در جشن‌ها و یا براى پذیرایى از میهمانان به کار مى‌رود. این خوارک به ویژه در میان دام‌داران، عشایر و شکارچیان رواج دارد. براى تهیه? آن بره یا بزغاله چند ماهه (کهره) ذبح شده را پوست مى‌کنند، در چند قطعه بزرگ به سیخ دراز آهنى یا چوبى مى‌کشند و روى آتش، سرخ و کباب مى‌کنند. این کباب از گوشت شکار، کبک، تیهو و سایر پرندگان شکارى نیز تهیه مى‌شود.
مرغ، کبک و تیهوى سرخ شده در روغن همراه پلو، کباب قارچ کوهی، خورش کرفس، کنگر کوهى و کنگر ماست و دلمه کوفته شور (کوفته برنجی) از دیگر غذاهاى محلى کردى است.